نویسنده: پرویز ورجاوند
 
حاج علی خان، به دلیل مأموریت وحشتناکی که این فرد در انجام فرمان ناصرالدین شاه به قتل میرزا تقی خان امیرکبیر داشته است در هر نوشته یا شرح حال امیرکبیر نام وی به چشم می‌خورد. حاج علی‌خان ابتدا جزء غلام بچگان دستگاه محمد میرزا فرزند عباس میرزا نائب‌السلطنه در مراغه بود. هنگام ولیعهدی محمد میرزا سمت صندوق‌داری ولیعهد و زمان سلطنت محمد شاه به خوانسالاری وی گمارده می‌شود. در 1261 ق بر اثر شکایت مادر عباس میرزا ملک‌آرا عیال محمد شاه به اتهام حیف و میل اموال او از سمت خود برکنار شده به چوب بسته و یک سال زندانی و سپس تبعید می‌گردد. حاجی علی خان در صدارت امیرکبیر به سمت فراش باشی منصوب و به ناصرالدین شاه و مادرش مهد علیا نزدیک می‌شود و در توطئه‌ی مهد علیا با صدر اعظم نوری و عده‌ای از درباریان با دست خارجیان علیه امیر کبیر شرکت داشته و بالاخره مأمور قتل امیرکبیر می‌گردد. او شبانه به کاشان حرکت کرده و در حمام فین حکم را به امیر ابلاغ کرده با زدن رگ دست او و سپس خفه کردنش به دوران زندگی یکی از برومندترین چهره‌های تاریخی ایران زمین خاتمه می‌دهد. وی چندی مغضوب ولی با وساطت مهد علیا مجدداً دارای سمتهای حکومتی خوزستان و لرستان یا عضویت دارالشورای دولتی و بعد با لقب اعتماد السلطنه به وزارت عدلیه منصوب می‌گردد (1279ق). و بالاخره بعد از سمت وزارت اوقاف و حکومتی همدان بیمار شده و در 1284 ق در منزل سید جمارانی وفات یافته و جنازه‌ی او در حرم مطهر حضرت معصومه (سلام الله علیها) مدفون می‌شود. محمد حسن‌خان اعتماد السلطنه که دارای آثار چندی می‌باشد فرزند اوست.
کتابنامه:
مطالعات شخصی
منبع مقاله :
گروه نویسندگان، (1391)، دائرةالمعارف تشیع (جلد ششم)، تهران: انتشارات حکمت، چاپ اول.